Chuẩn bị bước vào lớp 1, các trẻ cần phải trang bị nhiều kiến thức, kỹ năng để có thể dễ dàng hòa nhập với những điều mới mẻ của môi trường học tập và bạn bè mới. Bởi đây là quãng thời gian mà bé cần sự tập lập vì không có sự đồng hành của ba mẹ. Nội dung bài viết này, Phổ Thông Hàng Hải I sẽ giúp bạn nắm rõ tầm quan trọng của việc chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 là gì? Và đâu là những kỹ năng cần thiết cho độ tuổi của các bé để trẻ có thể nhanh chóng hòa nhập vào môi trường mới. Hãy cùng theo dõi chi tiết nội dung bài viết bên dưới đây!
Tầm quan trọng của việc chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1
Sau khi hoàn thành chương trình mẫu giáo và tuyển sinh vào lớp 1.Việc đầu tiên cần chuẩn bị kỹ năng cho các bé vào lớp 1 là rất quan trọng và nó có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trong học tập và giao tiếp xã hội của trẻ ở tương lai. Bởi khi chuyển giao từ Mầm non lên Tiểu học thì các em phải đối mặt với nhiều sự thay đổi về phương pháp, chương trình học, kiến thức và nề nếp trong học tập. Cụ thể những lợi ích mà việc chú trọng vào các kỹ năng chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 như sau:
- Xây dựng nền tảng học tập: Khi các bé được chuẩn bị tốt về các kỹ năng cơ bản như đọc, viết, tính toán và kiến thức xã hội thì sẽ giúp các em cảm thấy được tự tin hơn khi có nền tảng vững chắc để tiếp thu được kiến thức mới được tốt hơn.
- Phát triển về kỹ năng xã hội: Việc chuẩn bị trước kỹ năng giao tiếp xã hội cho trẻ trước khi vào lớp 1 sẽ giúp các bé dễ thích nghi ở môi trường học tập mới và cũng dễ dàng tương tác với giáo viên và bạn bè.
- Tạo thói quen trong học tập: Khi được trang bị về tư duy học tập tích cực ngay từ nhỏ thì sẽ giúp trẻ phát triển được tư duy logic và khả năng tự quản lý việc học tập của mình sau này.
Có thể thấy việc trang bị nội dung chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 có vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên nhiều gia đình có những cách trang bị chưa đúng cho trẻ. Dẫn đến việc trước khi vào học lớp 1 thì rất háo hức, nhưng sau đó lại nhanh chán, sợ học và không tập trung khi học trong lớp. Do đó, các bậc phụ huynh và cả giáo viên cần chuẩn bị những kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 phù hợp để tạo ra môi trường học tập tích cực.
Tổng hợp các kỹ năng chuẩn cho trẻ vào lớp 1 mà bạn cần nắm
Dưới đây là 19 kỹ năng cần thiết mà các bậc phụ huynh nên chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp 1 để các em có thể nhanh chóng hòa nhập, tiếp xúc nhanh kiến thức học tập mới.
Nhận biết bảng chữ cái
Trẻ thường sẽ bị bỡ ngỡ khi bắt đầu học chương trình học lớp 1, do đó việc rèn cho con kỹ năng nhận biết bảng chữ cái tiếng Việt là điều cần thiết. Ở giai đoạn này, ba mẹ nên cho con được đồng hành cùng với thầy có dày dặn kinh nghiệm. Bởi việc này sẽ giúp trẻ được học tập tiếp thu kiến thức nhanh chóng hơn vì có lộ trình học phù hợp cho trẻ.
Ngoài ra, ở tại nhà thì ba mẹ cũng có thể cho con tiếp xúc với bảng chữ cái bằng cách mua những tấm poster hoặc flashcard có hình ảnh sống động và đọc chữ cùng con. Không chỉ vậy, việc cho các con xem những video, bài hát về cách đọc chữ cái cũng là cách tốt nhất để chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1. Đồng thời nó còn giúp các con nhanh chóng nhận diện và thuộc được bảng chữ cái.
Ghi nhớ tên mình
Để nâng cao được khả năng ghi nhớ, tập đọc, tập viết thì ba mẹ có thể bắt đầu dạy cho trẻ cách nhớ họ tên đầy đủ của bé. Việc làm này sẽ tạo được hứng thú trong học tập của các con khi biết được cách đọc, cách viết tên của mình. Không những vậy, kỹ năng ghi nhớ tên của mình sẽ giúp các trẻ có thể tập trung chú ý khi thầy cô điểm danh, không còn lơ ngơ và cảm thấy tự ti với bạn học.
Để thực hiện được kỹ năng này, ba mẹ có thể in hoặc viết tên của bé lên giấy bằng chữ in hoa, chữ dễ đọc để con có thể phát âm, viết lại các nét đó. Với phương pháp này sẽ đồng thời vừa giúp trẻ ghi nhớ tên mình và còn dạy cho trẻ luyện được cách viết chữ.
Thuộc cách đếm số
Chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 không chỉ cần giúp các em nhận biết được mặt chữ cái mà việc trang bị kỹ năng thuộc cách đếm số cũng rất quan trọng. Ba mẹ có thể dạy cho con cách đếm số bằng các đồ vật trong nhà cho dễ nhớ trước. Một tips để trẻ nhanh tiếp thu là phụ huynh nên tập đếm cùng con và không nên cho trẻ tự suy nghĩ bởi điều như thế sẽ làm các em cảm thấy nhàm chán và không tập trung.
Và sau khi đã quen với đếm số lượng đồ vật thì ba mẹ bắt đầu cho con nhận diện các mặt chữ số từ 0 đến 9. Điều này sẽ kích thích được sự thu hút cho con khi học tập cùng ba mẹ. Ngoài ra, sử dụng cách tô màu chữ viết, vừa viết vừa đọc hay giơ ngón tay cũng là cách để cho các em tập trung và hứng khởi khi học.
Kỹ năng viết sớm
Như đã liệt kê trên, song song với việc nhận biết, đọc bảng chữ cái – chữ số thì việc trang bị thêm kỹ năng viết cho trẻ trước khi vào lớp 1 cũng cần nên thực hiện sớm. Đây là sự khởi đầu cho việc tạo khả năng viết cho trẻ chứ không phải là cho trẻ viết sớm nhiều. Để thực hiện kỹ năng này khéo léo thì ba mẹ có thể mua các cuốn vở cho trẻ tô màu theo con chữ cái và chữ số.
Kỹ năng sáng tạo
Nâng cao trí tưởng tượng, sáng tạo, khám phá trong giáo dục cho trẻ đóng vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt là ở giai đoạn chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1. Các bậc phụ huynh nên cho trẻ có cơ hội tiếp xúc với nhiều trò chơi, công cụ mang tính nghệ thuật và sáng tạo để nuôi dưỡng kỹ năng hữu ích này cho trẻ. Đây là điều kiện cho các bé phát huy tốt ý tưởng của mình trong tương lai.
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Đây không chỉ là kỹ năng dành cho các học sinh cấp lớn hay người lớn, mà ngay từ nhỏ việc chuẩn bị kỹ năng giải quyết vấn đề cho bé trước khi vào lớp 1 là rất quan trọng. Bởi, khi bước vào môi trường học tập Tiểu học thì sẽ có nhiều vấn đề phát sinh, nếu bé chưa có tâm lý tốt cho các vấn đề xảy ra ở trường với bạn cùng lớp, thầy cô. Thì sẽ ảnh hưởng nhiều đến kết quả học tập của trẻ bởi các con thường suy nghĩ và đưa là cách giải quyết theo cảm tính. Các cha mẹ nên sử dụng các đồ chơi tạo ra các hoạt động trong giáo dục dạy học, đặt ra vấn đề và cùng con giải quyết để áp dụng tốt vào môi trường mới học tập.
Nâng cao sự tập trung
Khi học ở trường Mầm non, các trẻ đã quen với những hoạt động vui chơi cả ngày. Do đó khi bắt đầu vào môi trường học cấp 1, các em phải học hàng giờ liền nên khả năng tập trung học sẽ không cao. Không chỉ vậy, các trẻ cũng bị xao nhãng bởi những thứ xung quanh lớp học.
Và để hạn chế được điều này, ba mẹ nên năng cao sự tập trung bằng cách chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 như sau:
- Tạo không gian học tập tối giản, yên tĩnh để trẻ có thể tập trung học mà không chú ý đến những vật thể xung quanh mình.
- Không tạo cảm giác ép buộc trẻ học quá nhiều mà cần lên kế hoạch thời gian học – chơi đan xen cho trẻ để dễ dàng tiếp thu.
- Cần dành thời gian đồng hành học cùng trẻ để cho con chịu ngồi học nghiêm chỉnh hơn.
Biết cách đặt câu hỏi
Khi bước vào lớp 1, sẽ có rất nhiều thứ mới mẻ kích thích sự tò mò của các bé. Do đó, việc đặt ra câu hỏi cũng giúp các con có thể nâng cao khả năng tư duy, khơi dậy thông minh của trẻ.
Vì thế, ba mẹ nên khuyến khích côn mình đặt ra nhiều câu hỏi liên quan đến bài học, sự vật, sự việc xung quanh. Và hãy luôn đáp lại tất cả câu trả lời của trẻ, kể cả những câu có sự phức tạp. Nếu câu hỏi nằm ngoài sự hiểu biết của ba mẹ thì có thể tra cứu thông tin hoặc nhờ sự trợ giúp từ người xung quanh để giúp trẻ thỏa mãn câu hỏi đó.
Nhận biết thế giới tự nhiên bên ngoài
Để chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 hiệu quả thì các bậc cha mẹ không thể bỏ qua kỹ năng nhận biết về thế giới tự nhiên bên ngoài. Bởi theo các nghiên cứu thì chỉ số thông minh của trẻ thông minh hơn khi được tiếp xúc và gần gũi với thế giới thiên nhiên bên ngoài.
Đặc biệt đầy cũng là cách để cho trẻ nuôi dưỡng được tình yêu thương, nâng cao sự quan sát cho các con. Bên cạnh đó, thế giới tự nhiên bên ngoài cũng là môi trường học tập nâng cao kiến thức khổng lồ cho trẻ, đồng thời cũng khơi gợi được niềm hứng thú cho các môn học tự nhiên.
Kỹ năng chào hỏi, giao tiếp
Nhiều bạn trẻ có khuynh hướng rụt rè, sợ sệt khi giao tiếp với thầy cô và bạn bè mới. Nếu kỹ năng giao tiếp kém thì các con sẽ khó hòa nhập vào môi trường, cũng như diễn đạt những điều muốn nói với mọi người. Và nếu điều này không giải quyết sớm sẽ khiến các em có khuynh hướng thu mình lại.
Do đó, để trẻ có khả năng thích nghi với môi trường mới và cởi mở với bạn bè mới thì ba mẹ cần phải giúp trẻ giao tiếp nhiều hơn trong đời sống sống hàng ngày. Hãy giúp trẻ có cơ hội được thể hiện bản thân mình nhiều hơn. Đồng thời ba mẹ cũng cần tập cho trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép với người lớn, giao tiếp chan hoà với mọi người xung quanh.
Xây dựng kỹ năng kết bạn làm quen
Để chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 hiệu quả, các bậc phụ huynh cũng cần xây dựng kỹ năng kết bạn làm quen với người mới. Và khi được trau dồi cho các bé kỹ năng này từ sớm thì các em không còn bị tình trạng gượng ép nói chuyện với người lạ và cũng sẽ dễ dàng bắt chuyện với người mới. Các ba mẹ nên tập cho trẻ cách để làm quen với bạn mới, giới thiệu bản thân một cách tự tin.
Giữ gìn dụng cụ học tập cá nhân
Bước vào lớp 1, ba mẹ sẽ chuẩn bị cho các em nhiều dụng cụ học tập cá nhân như: sách vở, bút chì, cục gôm, bút vẽ, màu, thước kẻ, cặp, mũ,… Tuy nhiên các bạn trẻ sẽ chưa biết cách quản lý đồ dùng của mình nếu không có sự hướng dẫn từ phụ huynh. Do đó, ba mẹ cần phải dạy kỹ năng này cho trẻ, để các con biết cách quản lý dụng cụ học tập được gọn gàng hơn.
Chia sẻ và cảm thông
Hai kỹ năng này cũng quan trọng không kém cho trẻ mà phụ huynh cần nắm để dạy cho con mình. Biết chia sẻ và đồng cảm với mọi người sẽ giúp trẻ hiểu được hoàn cảnh của mọi người và những việc họ đã làm. Điều này cũng giúp trẻ được phát triển một cách toàn diện dưới sự chỉ bảo của ba mẹ.
Các phụ huynh nên để bé tự do vui chơi với nhiều bạn để trẻ có thể dễ dàng làm quen với những tính cách, tâm lý của nhiều lứa tuổi khác nhau. Hãy chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 bằng thói quen nhường nhịn các em nhỏ hơn, các bạn yếu thế hơn mình.
Nói ra lời cảm ơn, xin lỗi
Bằng cách này, các bạn trẻ sẽ thể hiện được sự chân thành của mình đúng lúc. Những lời nói “cảm ơn, xin lỗi” đôi khi cũng sẽ thể hiện được sự tôn trọng đối với các thầy cô, người lớn tuổi. Đồng thời, các con cũng biết nhận sai nếu lỡ mắc phải lỗi lầm, đây được đánh giá là thói quen tốt cần xây dựng cho trẻ em.
Ngoài ra, chuẩn bị kỹ năng này cho trẻ cũng sẽ giúp các bé hình thành tính tự giác, chủ động nhận lỗi và tuyệt đối không đổ lỗi cho người khác. Biết cách nhìn ra lỗi lầm của mình và sửa chữa ngay lập tức.
Nhờ sự giúp đỡ
Các em mới bắt đầu vô học lớp 1 sẽ không tránh khỏi việc gặp các khó khăn trong quá trình tiếp thu những kiến thức mới. Không chỉ là trong môi trường học tập và các hoạt động xung quanh bên ngoài cũng sẽ làm các em gặp nhiều vấn đề cần sự giúp đỡ. Và nếu các em chỉ biết im lặng không mở lời nhờ sự giúp đỡ thì rất khó để mọi người hiểu các con muốn gì và cần gì. Do đó ba mẹ cần dạy bé những điều sau để chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 được tốt nhất:
- Nếu bài học chưa hiểu hãy nhờ sự giúp đỡ từ bạn bè, thầy cô.
- Hãy la to nếu gặp phải tình huống xấu, bị kẻ xấu quấy rối.
- Dạy cho trẻ ghi nhớ số điện thoại của phụ huynh: ba, mẹ, anh, chị, ông, bà,…
Xây dựng tính tự lập
Bên cạnh việc cần sự trợ giúp, bao bọc từ ba mẹ thì việc dạy cho trẻ kỹ năng tự lập cũng là cách để giúp trẻ được phát triển một cách toàn diện. Ngoài ra, nếu được xây dựng tính tự lập trong hành trang chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 cũng sẽ giúp ba mẹ yên tâm phần nào khi cho con tự học và ăn ở tại trường tiểu học.
Để dạy trẻ thực hiện tốt kỹ năng này thì hàng ngày, ba mẹ nên cho trẻ những hoạt động sau:
- Tự lập ăn uống, giữ gìn vệ sinh ăn uống trước – trong – sau khi ăn.
- Tự lấy nước khi khát.
- Tự vệ sinh cá nhân, giữ gìn vệ sinh chung.
- Tự biết cách xếp quần áo, mặc quần áo, mang giày/dép.
Kỹ năng phòng chống vấn đề xâm hại
Thực tế cho thấy, các em bé mới vào lớp 1 sẽ khó nhận biết được đâu là hành động yêu thương và đâu là hành vi mang tính đồi bại. Do đó, các ba mẹ không nên chủ quan mà không chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1. Bởi nếu có có sự phòng vệ từ sớm thì hậu quả nhận lại sẽ rất khó lường trước.
Vì vậy, ba mẹ nên cởi mở trong việc giáo dục con mình những kiến thức liên quan đến giới tính, bộ phận sinh dục cũng như là mức độ thân thiết cho phép và quá mức. Đồng thời, phụ huynh cũng nên hướng dẫn cho các bé cách bảo vệ bản thân, không nên cho trẻ tiếp xúc với người là và cần la lớn nếu không may bị người khác quấy nhiễu. Và để dễ hiểu hơn thì ba mẹ nên có một số ví dụ cho những trường hợp để các bé có thể nắm vững.
Vận động là kỹ năng cho bé vào lớp 1
Để giúp trẻ có thể phát triển một cách toàn diện nhất, thì xây dựng tinh thần thể dục thể thao cho trẻ cũng là điều cần thiết. Bởi mới vào lớp 1, trẻ rất dễ nhanh cảm thấy uể oải, mệt mỏi nếu chỉ học suốt ngày. Việc ba mẹ khuyến khích con mình tham gia các hoạt động vui chơi, vận động tại nhà và trên lớp sẽ giúp các em có được tinh thần phấn chấn hơn. Và phụ huynh nên chú ý là nên chọn những hoạt động, môn thể thao phù hợp và vừa sức với trẻ để đảm bảo sức khỏe cho các em.
Giữ trật tự ở lớp học
Đây cũng là một kỹ năng quan trọng mà cha mẹ nên trang bị cho trẻ khi bước chân vào lớp 1. Và để thực hiện được thói quen này, phụ huynh nên áp dụng những cách khen thưởng và phạt đối với từng việc làm của trẻ.
Giữ trật tự trong lớp học cũng là một trong những kỹ năng trẻ cần được trang bị khi bước chân vào lớp 1. Để trẻ sớm có thói quen này, ba mẹ có thể áp dụng một số biện pháp khen phạt thích đáng khi con học tập hay sinh hoạt tại nhà. Và ba mẹ cũng nên giúp trẻ nhận biết những việc làm nên làm không nên làm, để tránh gây ảnh hưởng cho những người xung quanh. Đồng thời, cần dạy cho trẻ nắm được những không gian nào cần thật sự giữ im lặng như: buổi chào cờ, buổi lễ quan trọng…
>>>Xem ngay: Hồ sơ nhập học lớp 1 của trẻ bao gồm những nội dung nào?
Tóm lại, việc trang bị các kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 là điều cần thiết mà bất cứ cha mẹ nào cũng cần nắm và dạy cho con mình. Bởi có như vậy thì các bé mới có thể tự tin thỏa sức trải nghiệm và khám phá những điều mới khi theo học chương trình lớp 1. Đồng thời việc chuẩn bị tâm lý và chuẩn bị kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 cũng sẽ giúp ba mẹ cảm thấy an tâm hơn khi để con mình tự học, tự ăn, tự ngủ ở môi trường mới.